Review
Inspirisan aferama o nestalim bebama i mučnim sumnjama i bitkama roditelja, kojima je bez čvrstih dokaza od lekara servirana priča da su deca umrla, film ŠAVOVI Miroslava Terzića, prema scenariju Elme Tataragić, snažno i uverljivo ulazi u sudbinu jedne takve porodice.
Kroz lik majke, krojačice Ane (najizazovnija i najkompleksnija uloga u filmskoj karijeri Snežane Bogdanović), jedine koja nikako ne odustaje i ne može da se pomiri sa gubitkom, kroz taj uporišni lik koji svojom dugogodišnjom borbom remeti normalan život svojih ukućana (muž, ćerka) i sestre, a da ne govorimo o neprijatnim pitanjima koja postavlja predstavnicima institucija koje su svojom uvezanošću u paklenoj raboti i sistemski razrađenim ilegalnim poslovima sa prodajom beba, Terzić vodi priču koja podjednako ubedljivo biva kritika društvenih anomalija i efektna drama pojedinca, najčešće nemoćnog pred mehanizmima svesno urušenog društvenog sistema. U odbrani svojih prljavih poduhvata iz koristoljublja, negde na najnižem moralnom i ljudskom stadijumu, podli i beskrupulozni akteri su spremni da je proglase neuračunljivom, napasnicom i ženom koja remeti mir. U kafkijanski zamršenom klupku papira, dokumenata, birokratskih ćorsokaka i korumpiranih službenika, skrivenih u svojim kancelarijama ili iza pultova, u pretećim građevinama koje svojom arhitekturom i hladnoćom kao da naglašavaju da se tu ništa humano i plemenito ne može očekivati, odvija se jedna od stotine drama ljudi koji su pošli u potragu za istinom. Tipično za nezrela, korupcijom i kriminalom zadojena društva i države, gde poluge sistema imaju svoje podzemne i strogo skrivane tokove oko kojih stoji zid ćutanja, interesna sfera u kojoj je dugačak lanac ’’ugrađivanja’’ i pohlepe. Žrtve se proglašavaju za lude, računa se na uporna odbijanja, poricanja i ignorisanja, dok sumnjalice konačno ne dignu ruke i odustanu. Ana nije iz te fele, a njena upornost, doduše tek nakon 18 godina, počinje da daje rezultate. Iako je zbog svoje tragične oštećenosti sebe svela na poluživot, majčinsko srce i misli u službi su samo jedne ideje, da se uveri da je njen sin živ. Ta misija uspešno će je dovesti do željenog otkrića i potvrde njenih sumnji, ali to je samo početak novog stadijuma koji sa sobom povlači čitav korpus etičkih i emotivnih pitanja.
Terzić strpljivo, temeljno i sa samopouzdanjem, pa negde na nivou upornosti i jasnih ciljeva njegove junakinje, gradi ovaj narativ koji će se, nakon mnogo izazova i prepreka pred Anom, krunisati u melodramski bogatom finalu, čiji senzibilni i duševni momenti svojom snagom stežu za gušu. To su trenuci kada se majka susreće sa sinom (izvrsna kreacija Pavla Čemerikića), i u njemu prvo izaziva buntovništvo i otpor, a zatim zakon krvi i gena postaje jači. Tu film kulminira svojom emotivnom snagom i publiku istinski osvaja iskrenošću i veštinom dramskih vrhunaca. Scenaristkinja Elma Tataragić i reditelj Miroslav Terzić jednostavnim rešenjima, u kojima ipak ne nedostaje inventivnosti, simboličke ravni i slojevitih naznaka, dostigli su nivo festivalskog filma visokog standarda (potvrdila su to priznanja i nagrade u Berlinu i na Festu), koji svoj autorski potencijal efektno spaja sa potrebama i šire publike, naravno one koja ume strpljivo da konzumira jedan angažovani, društveno-kritički i finim sredstvima estetizovan sadržaj.
Na glumačkom planu ŠAVOVI su trijumf glumačkog sazrevanja i talenta Snežane Bogdanović, koja je sva unutrašnja preživljavanja svoje heroine donela na decentan način, sa valerima koji oslikavaju bol, razočaranost, nadu i veru. Ana je lavica uvučenih kandži, ali neviđene snage kojom želi da se namiri i sa neprijateljima i sa svojim gladnim, opustošenim srcem. U drugom planu odličan doprinos pružaju Marko Baćović, Jovana Stojiljković, Pavle Čemerikić, Vesna Trivalić i Dragana Varagić.
About the Author
