Bosanskohercegovački stvaraoci imali su fantastičan uzlet u okviru jugoslovenske kinematografije 80-ih godina. Odatle je došla i Zlatna palma za Kusturicu (OTAC NA SLUŽBENOM PUTU), radili su Mirza Idrizović (MIRIS DUNJA, AZRA), Nikola Stojanović (OD ZLATA JABUKA), Nenad Dizdarević (GAZIJA), Bato Čengić (PISMO-GLAVA), Vesna Ljubić (POSLJEDNJI SKRETNIČAR UZANOG KOLOSIJEKA), Zlatko Lavanić (STRATEGIJA ŠVRAKE), Miroslav Mandić (ŽIVOT […]

Veličanstveni dobitnik (LOVAC NA JELENE), pa onda i najveći gubitnik (VRATA RAJA, koji je kod novih kritičara doživeo estetsku revalorizaciju) kontroverzan ali i autor čiji se opus kretao od mega vizija i upečatljivih dramskih saga uz snažni istorijski kontekst do u startu sapetih produkcija gde je mogao bez omče oko vrata da nešto prozbori o […]

U bioskope širom regiona stigao je novi film Ivana Marinovića, crnogorskog reditelja koji je sasvim solidno debitovao pitkim ostvarenjem IGLA ISPOD PRAGA (2016), gde je autor nagovestio da će se poput klasika Živka Nikolića baviti mentalitetskim pitanjima. ŽIVI I ZDRAVI u svom otvoreno kritičkom rakursu spram poštovanja tradicije i ugađanja običaja za familiju, prijatelje i […]

Sjajni žanrovski pisac i reditelj, Majkl Krajton (1942-2008), pomalo i neočekivano za tako plodnog književnog stvaraoca, ostavio je autohton i izuzetno zanimljiv filmski opus koji je na veoma intrigantan način spajao fanastiku i horor, futurističke narative sa zastrašujućim i misterioznim realističkim pričama koje su u doživljaju imale efekat košmarnog i fantastičnog sna. Taj opus čini […]

Novi krimić Darka Nikolića POSLEDNJI STRELAC pokazuje da se ovaj reditelj otresito i neopozivo profilisao u žanrovskog autora u kinematografiji koja se, kada je ta agenda u pitanju, ipak još uči poslu i u zanatskom i u stilskom i u tehničkom smislu. U tom pogledu najveća prepreka je produkcijski zamah, odnosno sputanost, da bi žanrovsko […]

Najnovija ekranizacija jednog najčudesnijih i najsubverzivnijih romana svetske književnosti, ustoličen kao opsesija i večita inspiracija filmskih, televizijskih i pozorišnih stvaralaca, neočekivano je dostigla izvanredan kvalitet i ozbiljno se kandiduje za najbolju bioskopsku adaptaciju. Ovo je možda za neke iznenađenje, ali tik pred ulazak u realizaciju ovog zamašnog projekta, nova zvezda ruske kinematografije, reditelj Mihail Lokšin […]

Sve cenjeniji rumunski reditelj Tudor Đurđu proslavio se pre nešto manje od decenije izvanrednim političkim trilerom ZAŠTO JA? (2015), uzbudljivom i potresnom umetničkom vivisekcijom koruptivnih mehanizama u društvu jedne zemlje koja je sada već odavno u EU. Taj film prikazan je u sekciji “Panorama” Berlinskog festivala. Pogrešno je pomisliti da je iz teme posvećene rumunskoj […]

Dugo se čekao drugi celovečernji igrani film Mladena Đorđevića, koji je postao ljubimac dobrog dela mladih filmskih kritičara zahvaljujući ostvarenju ŽIVOT I SMRT PORNO BANDE (2009). Filmografija ovog autora apartnog opusa, jednog od najzanimljivijih u našoj idejama i hrabrošću relativno skromnoj kinematografiji, dopunjena je u međuvremenu dokumentarcem SUMRAK U BEČKOM HAUSTORU (drugi posle MADE IN […]

Serija „Fallout“ svoju inspiraciju crpi iz istoimene kultne franšize. Ovu čuvenu video igru opisuje retro-futuristička estetika, pustoš na površini Zemlje i borba za opstanak u svetu koji je razoren nuklearnim ratom. Serija je smeštena u istom univerzumu čiji je prvi deo izašao čak davne 1997. godine. Izvršni producent Tod Hauard rekao je da želi da […]

Ove godine obeležava se stogodišnjica rođenja vrsnog hrvatskog pisca Slobodana Novaka (1924-2016), koji se proslavio romanom “Mirisi, zlato i tamjan”. To delo svojevremeno je postalo laureat NIN-ove nagrade (1968) i doživelo veliki broj izdanja. Na veliki ekran ovo atmosferično i refleksivno štivo preneo je veliki majstor režije Ante Babaja (1927-2010), autor remek-dela BREZA, čiji je […]

Vreme uglavnom pokaže da je bolje nekada istrajati na umetničkom transponovanju ideja i motiva koji vas se lično tiču, pa makar finalni proizvod naišao na slab odjek u javnosti i koštao vas stabilnosti u karijeri. To je, recimo, slučaj sa filmom Elije Kazana ARANŽMAN. Ako ništa drugo izbacili ste na jedan plemenit način stvari koje […]

Ovo diskretno remek-delo Frenka Perija, prema scenariju njegove žene Elinor Peri (adaptacija priče Džona Čivera), nekako se oduvek otimalo pažnji mejnstrim publiciteta, iako u sebi ima i glumačku zvezdu, Berta Lankastera, i spretno i dopadljivo izveden dominantni elegično-melodramski filing kombinovan sa užasnim znacima prolaznosti i nostalgičnim reminiscencijama o bivšoj porodičnoj i poslovnoj sreći, koju je […]

Koliko god se priča o političkoj korektnosti, strahu da se ne ugroze ova ili ona prava kusom i repatom, opasno i opako ugnezdila u svest modernih filmskih stvaralaca, uz kalkulantsku agendu da će im svila i idila te milovanje teme omogućiti ulaske na prestižne festivale, robusni i totalno subverzivni rumunski autor Radu Žude i u […]

Film otvaranja 48. Festivala filmskog scenarija, BAUK, po scenariju i u režiji Gorana Radovanovića, temporalno i kontekstualno nastavlja autorov seriozan i opsesivan uvid u muku ovih prostora, uz snažno kidanje gaze sa neskorelih srpskih rana u novijoj istoriji. Autor upečatljive i potresne drame ENKLAVA, koja se studiozno tražeći kod za suživot, dobro i mudro ukotvila […]

Odličan glumac i sve bolji reditelj, Emanuel Parvu (MEDA ILI NE TAKO SJAJNA STRANA STVARI), izgradio je u svom najnovijem filmu TRI KILOMETRA DO KRAJA SVETA potresan dramski i emotivni mozaik, sublimirajući sve ono što temeljno rumunsku kinematografiju čini već godinama intrigantnom i društveno-kritički osvešćenom. Parvu ovde problematizuje sve neuralgične tačke rumunskog društva od korupcije […]

Na 59. Filmskim susretima srpsku premijeru doživeo je ovaj borilački film koji potpisuje žanrovski vrlo pismen bugarski reditelj Todor Čapkanov, a scenario i produkciju agilni Aleksa Balašević. Kao proizvod gotovo potpuno deficitaran u akcijskom spektru domaće kinematografije, MEGDAN: IZMEĐU VODE I VATRE svojim narativnim jezgrom vodi nas sa osloncem kroz na prvu loptu prepoznatljive uzore […]

Debitantski film Bora Draškovića HOROSKOP, summa summarum, kroz rakurs ovog kritičara, i najbolje je kinematografsko delo tog stvaraoca. Plodan i vredan reditelj generalno, sa širokom skalom interesovanja (pozorište, film, televizija, teoretski, književni i pedagoški rad) ipak je za toliki životni vek ostavio malo celovečernjih igranih filmova, što je šteta. Jer kada je u najboljoj formi […]

Kultna crna komedija iz kasnih 80-ih, “Beetlejuice” (1988), ustoličila je Tim Bartona kao jednog od najoriginalnijih autora epohe koji je i u narednim decenijama uspevao da održi magiju svojih uvrnutih vizija na filmskom platnu. Tim Barton se pokazao ništa manje originalnim i kada je reč o dugometražnim animiranim filmovima kao što su “Noćna mora pre […]

Milan Jelić, dragoceni epizodista naše kinematografije i saradnik najvećih autorskih imena jugoslovenskog filma iz njegovog najdragocenijeg perioda, debitovao je kao reditelj celovečernjeg ostvarenja kao student III godine na beogradskoj Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju. Njegov film BUBAŠINTER proistekao je iz pera čuvenog scenarističkog dvojca Gordan Mihić/Ljubiša Kozomara i kada su njih dvojica u […]

Najnoviji film Rajka Grlića potvrđuje da u ovom autoru i dalje ima stvaralačke vatre da oblikuje ostvarenje sa estetskim smislom i društvenom svešću. Iako pripadnik stare škole (ili baš zbog toga) gledamo samopouzdani proizvod koji ima početak, sredinu i kraj, glavu i rep. Pišem ovo zato što kod novijih generacija reditelja zanat nije nešto što […]

Fire Will Come (O que Arde) je tih, ali snažan film koji se polako razvija i oslanja na atmosferu i osećaj neizbežnosti. Radnja prati Amadora, bivšeg zatvorenika koji se vraća u rodno selo u Galiciji, kod stare majke, nakon što je odslužio kaznu zbog izazivanja požara. Njegov povratak prolazi bez neke veće pažnje, ali nepovratna […]

Jedini celovečernji bioskopski igrani film Branka Pleše (1926-2001), čuvenog glumca i pedagoga (predavao je glumu na Akademiji umetnosti u Novom Sadu), nastao je na prelazu iz po jugoslovenski film revolucionarnih šezdesetih u sedamdesete, kada je Crni talas već dostigao neke svoje vrhunce, pa LILIKA, nastala prema istoimenoj noveli Dragoslava Mihailovića, koliko je po nekim tematskim […]

Iako smo u srpskoj kinematografiji, po mnogo čemu zaostaloj, najpre u odnosu na nekadašnju filmsku pismenost, zanat i serioznost sadržaja, spremni da pozdravimo svaki, pre svega žanrovski, iskorak novih autorskih snaga, još uvek je istinski uspeh veoma redak, pa se mnogo toga iz skorije ili recentne produkcije svodi na polovičan rezultat. Takav je slučaj i […]

Zanimljiv je ovaj trend nagrađivanja na najprestižnijim festivalina priča koje se baziraju na kritici bahatosti i osionosti bogataša. Šta je to u stvari, neki ventil ili griža savesti, ili prizivanje kroz umetnički čin mikro osveta, ako ne revolucija, uglavnom negde je ironija da i sami filmski stvaraoci u širem smislu (i oni koji ih nagrađuju), […]

The Bikeriders – prikaz nesputane slobode i sirove privlačnosti moto-kulture. Režiran od strane Džefa Nikolsa i inspirisan fotomonografijom Denija Lajona iz 1968. godine. Film koji pokušava da uhvati suštinu motociklističkog kluba Vandali iz američkog Srednjeg zapada tokom 1960-ih, dok se njeni članovi bore sa putevima drugarstva i haosa. U središtu ove priče je Keti, koju […]

Nakon razlaza sa Ljubišom Kozomarom, najčuveniji scenarista domaćeg filma, Gordan Mihić, radio je dosta i brzo. Jedan od najprepoznatljivijih predložaka uradio je za film ŽUTA, kojim je Vladimir Tadej, ugledni scenograf, posle debija (DRUŽBA PERE KVRŽICE, 1970) nastavio karijeru u ulozi reditelja. Ako to i nije veliki film, reč je o delu koje u svojoj […]

Definitivno je vreme biopika u kinematografijama regiona, što o pevačima, što o sportistima. U srpskim bioskopima trenutno igra DRAŽEN, film o košarkaškoj ikoni koja je dostigla svetski nivo, po scenariju Ivana Turkovića-Krnjaka i u režiji Danila Šerbedžije. Generalno film je zanimljiv i gledljiv iako je sam lik Dražena Petrovića u interpretacijskom i rediteljskom aspektu bolje […]

Ova saga o mukotrpnom putu i licu i naličju američkog sna mađarskog arhitekte režirana je sa vizijom ali i uz prisustvo eklektičnih naslaga o imigrantskim sudbinama koje su često obrađivane na filmu. Od Jana Troela, preko mnoštva priča o Italijanima koji su se otisnuli put Amerike (između ostalog u tom korpusu je ostvarenje braće Tavijani […]

Verovatno najinteligentnije režiran film u prošloj godini, DRUGAČIJI ČOVEK, jeste praznik invencije i shvatanja rediteljskog posla kao kreiranja nečeg nepredvidivog, magičnog i intelektualno superiornog, gde čak ne mora biti mnogo žanrovskog involviranja da bi se došlo do vrtoglavog narativnog obrta, koji je uz to i estetski determinisan. Aron Šimberg koristi svog junaka Edvarda da opiše […]

Toliko je radosti filmofilima doneo veliki zanatlija i žanrovski suveren Robert Oldrič, a ostvarenje JEDAN VOZ ZA DVE BITANGE možda je i njegov poslednji relevantan doprinos onome što zovemo pravi bioskop i jedna od najluđih avantura američke kinematografije iz famoznih i briljantnih 70-ih godina. Samim izborom da voz u pokretu bude u fokusu priče i […]