Review

Dobro je povremeno pretresti istoriju filma i videti koliko je vreme pojedinim ostvarenjima dodalo ili oduzelo od prvobitnog utiska. Žanr najčistije forme, vestern, već 70-ih godina prošlog veka posustaje, razbijen estetskim redefinisanjima iznutra (Sam Peckinpah, pre svih), zasićenjem i slabim odjekom na blagajnama, ali i invazijom surogata iz Italije i Španije, koji su zatrpavali svetske bioskope i ponekad postizali bolje rezultate i u umetničkom i u finansijskom smislu.

U vreme kada se pojavio film za koji želimo da ukažemo kao na proizvod koji je znatno bolji nego što mu je dosadašnji tretman u ogledalu filmske javnosti, u ovom žanru snimalo se bukvalno sve i svašta, sve u želji da se iz već isceđenog limuna izvuče još koja kap. Možda baš pod uplivom špageti vesterna, Holivud, pod čijim okriljem su nastali klasici ovog žanra, počinje da se okreće opuštenom pristupu, slobodi i baroknosti pseudo-vesterna i počinje da kopira – kopiju!

Deadly Trackers Screenshot

Na primer, Klint Istvud u svom TAJANSTVENOM ZAŠTITNIKU bukvalno donosi sve što je naučio kod Serđa Leonea, uključujući i format glavnog lika. Vrlo razigran tih godina upravo u vesternima bio je irski glumac Ričard Haris. On je u glumačkom pogledu bio jedno od najzahvalnijih lica, protagonista čvrstog kova i upečatljivih izvedbi, glumac od koga ste uvek dobijali više. Posle uloge u ČOVEKU ZVANOM KONJ Eliota Silverštajna, Haris snima ČOVEKA U DIVLJINI Ričarda Sarafijana i postaje jedna od ikona revizionističkog vesterna 70-ih. ČOVEK ZVANI KONJ dobiće čak dva nastavka u rediteljskoj postavci Irvina Keršnera odnosno Džona Hjua.

SMRTONOSNI PRATIOCI takođe imaju ukus špagetija, tu je Meksiko, tu je motiv surove osvete, tu je junak (šerif Šon Kilpatrik) koji narasta od pacifističkog karaktera do brutalnog egzekutora koji ne pita za cenu kako bi namirio račune sa članovima bande koji su mu ubili suprugu i dete. Pohlepne i nemilosrdne pljačkaše i ubice predvodi Frenk Brend (u raspojasanoj interpretaciji Roda Tejlora, koji je odmah nakon toga snimao PARTIZANE Stoleta Jankovića), a zlo vrlo sugestivno inkarniraju Nevil Brend (umesto šake na desnoj ruci nosi komad gvožđa nalik isečenom delu železničkih šina) i Pol Bendžamin. Banda utočište pronalazi u pustoši meksičkih sela, ali ih šerif Kilpatrik pronalazi i eliminiše jednog po jednog. Posebnu atraktivnost imaju prizori kada se među ruševinama starog meksičkog grada sveti Ču Čuu (Nevil Brend), koji na kraju potone u živom blatu. Da se proširi paleta gadnih faca koje defiluju ovom pričom o osveti, tu je Pekinpoov adut iz BEKSTVA, odnosno Virdžil ”The Turk” Soloco iz Kopolinog KUMA – Al Letijeri. On je u liku meksičkog policijskog oficira Gutijereza prvo Kilpatriku prepreka, a zatim saveznik u eliminisanju Brendove bande.

Deadly Trackers Photo

Beri Šir nije napravio mnogo bioskopskih filmova, mahom je radio televizijska ostvarenja. Međutim, bar tri filma koje je potpisao i posle četiri i po, pet decenija čvrsto stoje kao kvalitetna dela. To su WILD IN THE STREETS (1968), kultni klasik iz vremena pobune i anti-establišment pokreta 60-ih (iz istog korpusa je recimo i fascinantni ALISIN RESTORAN Artura Pena), zatim ACROSS 110TH STREET, biser blaxploitation talasa i sjajna kriminalistička drama koja donosi splin i napetost Harlema, i vestern SMRTONOSNI PRATIOCI.

Zanimljivo je da je THE DEADLY TRACKERS došao iz pera Samuela Fulera (roman ”Riata”), koji je film trebalo i da režira sa Harisom i Bo Hopkinsom. Zbog neslaganja sa producentom Fuler je otpao (ostao je njegov scenario u saradnji sa Lukasom Helerom), kao i Hopkins, a u rediteljsku stolicu seo je Beri Šir i dobili smo SMRTONOSNE PRATIOCE u ovom, više nego solidnom obliku.



About the Author

avatar
Goran Jovanović
Goran Jovanović je srpski filmski kritičar, esejista i romanopisac. Autor je knjiga filmskih eseja: Američki bioskop (Apostrof, 1998), Zlatna dekada: britanski filmdevedesetih (Boom 93, 2002), Tranzicijski rulet: istočnoevropske kinematografije u raljama tranzicije (Centar za kulturu Požarevac, 2005), Ruski film postsovjetske ere (autorsko izdanje, 2013), Poljski film u novom veku (Tercija, 2021). Napisao romane Histerija (Libris Art Studio, 2008) i Euforija (autorsko izdanje, 2011). Član je Udruženja filmskih kritičara i novinara FIPRESCI Srbija, ogranka Međunarodne federacije filmskih kritičara.